Het Staats Hermitage Museum (’de Hermitage’) is het grootste kunstmuseum in Rusland.
Ooit begonnen als privé-collectie van de keizerlijke familie werd het genationaliseerd en uitgebreid na de revolutie van 1917. Het museum is gehuisvest in het voormalig keizerlijk paleis in Sint-Petersburg. Het complex omvat het barokke winterpaleis, gebouwd door Bartolomeo Rastrelli voor keizerin Elizabeth, de neoklassieke Kleine Hermitage, de oude Hermitage en het Hermitage Theater. In de 19e eeuw werden deze gebouwen nog eens uitgebreid met de Nieuwe Hermitage. Dit gebouw, van de hand van Leo von Klenze, werd in 1852 door Nicolaas I voor het publiek geopend als museum voor de topstukken uit de keizerlijke collectie.
Museum bevat een van ’s werelds mooiste verzamelingen
Het museum bevat een van ’s werelds mooiste verzamelingen oude meesters, werken van het impressionisme en postimpressionisme, klassieke antiquiteiten, Europese en Russische kunstnijverheid, oosterse kunst en voorwerpen die door archeologen zijn opgegraven tijdens de periode van de Sovjet-Unie.
Sinds 1981 is het museum ook verantwoordelijk voor het Menshikov Paleis, waar een permanente tentoonstelling is te zien over het Russische leven in het begin van de 18e eeuw. Een nieuw depot voor de Hermitage is op dit moment in aanbouw aan de rand van de stad. De verzameling kunstnijverheid wordt tentoongesteld in de helft van het gebouw voor de generale staf, aan het paleisplein.
Vandaag de dag omvat de collectie van het museum drie miljoen objecten, twee miljoen meer dan in 1917. Het museum heeft negen verzamelafdelingen en een grote, zeer actieve, educatieve afdeling, waar cursussen en lezingen voor kinderen en volwassenen worden georganiseerd. De directeur, professor Mikhail B. Piotrovski, geeft leiding aan zeven adjunct-directeuren. In totaal werken er 2500 mensen in de Hermitage, onder wie 150 conservatoren en 150 gidsen.
Geschiedenis
De stichting van de Hermitage gaat terug tot 1764, het jaar waarin Catharina de Grote 200 schilderijen kocht op een veiling in Berlijn. Catharina, die regeerde van 1762 tot 1792, was een enthousiast verzamelaar en haar aankopen behoren nog altijd tot de bekendste objecten in het museum. Totaal kocht zij 4000 schilderijen, tienduizenden tekeningen en prenten, een grote collectie klassieke en moderne beeldhouwkunst en 10.000 bewerkte stenen, haar grote verzamelpassie. Ze kocht en bestelde bovendien meubelen, zilver, porselein, en andere vormen van kunstnijverheid. Het beroemde zilveren servies dat zij voor haar minnaar graaf Grigori Orlov bestelde bij Roettiers in Parijs, bestond uit 3000 onderdelen. Catharina was echter niet de eerste verzamelaar.
Peter de Grote (1682-1725) kocht al werken van Rembrandt en andere Nederlandse meesters, nodigde beeldhouwers uit om in Rusland te werken en beval dat alle gouden en zilveren voorwerpen die gevonden werden in de Kaukasus, Zuid-Rusland en Centraal-Azië in zijn verzameling terecht moesten komen. Hij legde daardoor de basis voor de omvangrijke archeologische collectie van het museum.
De 19e Eeuw
In de 19e eeuw werden er vele aanwinsten aan de keizerlijke collectie toegevoegd, met name tijdens het bewind van Alexander I (1801-1825) en Nicolaas I ( 1825-1855). Deze laatste bouwde de Nieuwe Hermitage als openbaar museum. Hier werden de mooiste voorwerpen uit de collectie tentoongesteld: de klassieken op de begane grond en de oude meesters op de bovenverdieping.
In september 1917, tussen de Februari- en de Oktoberrevolutie, werden de belangrijkste voorwerpen naar Moskou geëvacueerd, als maatregel tegen de oprukkende Duitse legers. Nadat Lenin in 1918 Moskou als hoofdstad aanwees, werd er door de conservatoren hard gevochten om hun collecties terug naar Sint-Petersburg te krijgen. In de jaren twintig werden 400 schilderijen verhuisd naar het Pushkin Museum in Moskou en werden talloze voorwerpen uitgeleend aan provinciale musea. Maar het Staats Hermitage Museum, sinds 1917 de officiële naam, groeide door de vele genationaliseerde particuliere collecties en de resultaten van talrijke expedities die het museum zelf organiseerde.
De collecties
Westerse Europese kunst
Dit is de belangrijkste en grootste verzamelafdeling van het museum. Ze bevat ruim 7800 schilderijen, 2100 beeldhouwwerken, 525.000 prenten en tekeningen en 60.000 kunstnijverheidvoorwerpen, waaronder meubelen en porselein. Beroemdste onderdelen van deze verzameling zijn de ruim twintig schilderijen van Rembrandt, de impressionistische en postimpressionistische werken uit de privé-collecties van Shchukin en Morosov, de werken van Leonardo da Vinci, Raphael, Titiaan en Giorgone, een prachtige verzameling 17e-eeuwse Nederlandse meesters en de mooiste collectie Franse schilderkunst buiten die van het Louvre in Parijs.
Oosterse kunst
Deze verzamelafdeling werd in 1920 door toenmalige directeur van het museum, Iosif Orbeli, opgericht. Voorwerpen uit heel Rusland werden verzameld: de culturen van het oude Egypte, Mesopotamië, Byzantium, Iran, Centraal-Azië, de Kaukasus, China, Japan en India. De Sassanidische zilververzameling is wereldberoemd, evenals de verzamelingen Koptisch textiel en Perzische tapijten. De wetenschappelijk publicaties van deze afdeling hebben een wereldwijde reputatie.
Russische cultuur
Opgericht in 1941, verzamelt deze afdeling Russische kunst uit de 6e tot en met de 20e eeuw. De collectie bevat niet alleen echte volkskunst, maar ook prachtige voorbeelden uit de keizerlijke porselein-, glas- en tapijtateliers en andere objecten gerelateerd aan de keizerlijke familie en hun paleizen. Een van de unieke voorwerpen is het stalen meubilair dat aan het einde van de 18e-begin 19e eeuw in de wapenfabrieken van Tula werd geproduceerd.
Antieke kunst
Deze verzamelafdeling bevat kunst en kunstnijverheid uit de Griekse en Romeinse beschavingen en neemt sinds 1852 een groot deel van het museum in beslag. Peter en Catharina de Grote kochten beiden belangrijke antieke beeldhouwwerken; de collectie Romeinse portretten bijvoorbeeld behoort tot de belangrijkste in de wereld. Door de opgravingen naar de Griekse vestigingen rond de Zwarte Zee, sinds het begin van de 19e eeuw, is deze verzameling enorm uitgebreid.
Oosterse en Siberische archeologie
Deze afdeling, opgericht in 1931, organiseert talloze expedities in Rusland en de voormalige Sovjet-Unie en verzamelt vondsten uit de paleolithische tijden tot de bronstijd en vroege ijzertijd. Een van de schatten van deze afdeling is de Siberische verzameling van Peter de Grote: bijzonder goud en zilverwerk van de Scythische en Samaritaanse beschavingen en de collectie tweeduizend jaar oud textiel, bont, houtsnijwerk en versierde mensenhuid, gevonden in het hoge Altaigebergte. De conditie van deze voorwerpen werd gewaarborgd door de permafrost.
Munten en penningen
Catharina de Grote was een bezeten verzamelaar van munten en penningen, en haar aanwinsten vormen de basis van de hedendaagse collectie. De afdeling bevat meer dan één miljoen voorwerpen en behoort tot de grootste verzamelingen ter wereld. Er zijn antieke, West-Europese, Russische en oosterse voorbeelden.
Het Arsenaal
Nicolaas I was een gepassioneerd verzamelaar van antieke wapens en harnassen, die hij bewaarde in een speciaal paviljoen in het park van het paleis van Tsarskoe Selo. In 1885 werd deze verzameling toegevoegd aan die van de Hermitage; gecombineerd met die van Alexander Patrovich Basilevsky werd het een van de belangrijkste collecties in de wereld. Er zijn objecten uit Europese, Russische en oosterse culturen, alsook een ensemble bijzondere Colt-pistolen uit Amerika, een speciaal geschenk voor Nicolaas I en zijn zonen.
De bibliotheek
Ook hier werd de basis gelegd door Catharina, een enthousiast lezer. De bibliotheek bevat meer dan 600.000 publicaties in Russische, West-Europese en oosterse talen. De collectie oude drukken en manuscripten omvat ca. 10.000 voorwerpen, inclusief een verzameling van boekbindingen en zeldzame tijdschriften.
Het archief
Alle aspecten van de Hermitage zijn terug te vinden in het archief, van 1767 tot vandaag de dag. Het archief omvat meer dan 24.000 stukken over onder andere restauraties, benoemingen, aanwinsten en archeologische expedities.
bron: Hermitage