Afferden | Al wandelend kom je al snel in het uitgestrekte natuurgebied Maasduinen.
Afferden het noordelijkste dorp van de gemeente Bergen maakt deel uit van het Nationaal Park De Maasduinen. Vanuit het dorp loopt men direct het uitgestrekte natuurgebied gebied in dat een afwisseling kent van verschillende bossen, heidevelden en vennen.
Kerk en 12e eeuwse toren
De oorspronkelijke oude kerk dateerde grotendeels van de 17e eeuw. De toren werd echter al veel eerder gebouwd. Het benedenstuk waarschijnlijk al in de 12e eeuw. In 1853 is de kerk vergroot.
Na de oorlog is de zwaar beschadigde kerk afgebroken en in 1958 door een nieuw gebouw vervangen. De toren kon behouden blijven. Deze is in 1957, ontdaan van alle pleisterwerk, zeer fraai gerestaureerd. Ook het hoofdaltaar met de kostbare albasten reliëfs is gelukkig behouden gebleven.
Kapel van O.L.V. van Smarten in Afferden
Oorspronkelijk was er alleen een kleine kapel die pastoor Jan van Goch in 1612 heeft laten bouwen om hierbinnen tot rust te komen, want men zat middenin een roerige tijd: De Tachtigjarige oorlog. Ook vanuit plaatsen buiten Afferden kwam men ter bedevaart naar dit bedehuis, dat vroeger ook wel kapelletje der Zeven Weeën werd genoemd. Door krijgsgewoel in de zeventiende eeuw is het gebouw verwoest. Pastoor P. Vossen heeft het in 1688 laten herbouwen. Omdat de ruimte van het kapelletje beperkt is, heeft pastoor W. Berden in 1909 een grotere kapel laten bouwen, die aan de achterkant direct aansluit aan de kleine kapel.
De kleine kapel
De kapel uit 1612, herbouwd in1688, heeft een Griekse kruisvorm. Uit het leien kruisdak verrijst een vierkant klokkenspitsje met kruis en windvaan, waarop staat ’Ave Maria’. De inwendig ongeveer 3,5 m. lange en brede ruimte is overkluisd met tongewelven. Het houten altaar met vier getorste zuiltjes en een schelpnis dateert uit de zeventiende eeuw evenals het beeld van Onze Lieve Vrouw van Smarten. De kapel heeft twee glas-in-lood ramen van de Nijmeegse glazenier Henk van den Burg.
De grote kapel
Een trapje van vier treden is de verbinding tussen de kleine kapel en de in 1909 gebouwde grotere kapel. Het is een zeshoekige bakstenen gebouw met een eveneens zeshoekige ingesnoerde toren, bekroond met een kleine klokkentoren.
Het gebouw heeft bakstenen gewelven. De ingang is in het vooruit springend geveldeel met zadeldak. De vensters en deuren hebben hardstenen dorpels. In vier gevelpartijen bevinden zich telkens drie glas-in-lood ramen met aan de bovenzijde segmentboogvormig metselwerk Aan de achterzijde van het koorgedeelte is soortgelijk decoratief metselwerk aangebracht. De bouwstijl is neo-romaans. Het gebouw is een mooi voorbeeld van de traditionele kapelbouw. Het is in 1983 grondig gerestaureerd.
Ruïne Bleijenbeek
De geschreven geschiedenis van kasteel Bleijenbeek gaat terug tot 1405. Wijnand Schenck van Nijdeggen is toen in het bezit gekomen van de bestaande bebouwing. In de vijftiende eeuw is deze gesloopt, waarna begonnen is met de bouw van wat begon als een verdedigbare boerderij, tot een volledige middeleeuwse burcht.
Vele jaren was het kasteel Bleijenbeek in bezit van adellijke families, die hier woonden met hun gezinnen. Tot het einde van de achttiende eeuw woonden op het kasteel de heren van Afferden en Heukelom. Zij hadden hier grote zeggenschap. Deze bewoners, de families Schenck van Nijdeggen en van Hoensbroeck hebben voor dit gebied veel betekend. Buiten hun woonverblijven vonden zij in de omgeving hun bezigheden.
Zij maakten ook gebruik van een theehuisje, waarvan de restanten nog aanwezig zijn op het kasteelterrein nabij de weg Afferden-Siebengewald. Dit theehuisje bood niet alleen gelegenheid tot rust na gedane arbeid. Het gaf ook een uitzicht op het gebeuren buiten het eigen terrein. Het theehuisje was een waardevol onderdeel van het kasteel, dat een goed voorbeeld was van een ridderlijke woning uit de 17de en 18de eeuw.
Evenals de bewoners heeft het kasteel voor- en tegenspoed gekend. Tijdens de tachtigjarige oorlog hebben de Spanjaarden het kasteel ingenomen (1589). De beruchte Maarten Schenck van Nijdeggen is hierbij betrokken geweest. In de zeventiende eeuw is het zwaar beschadigde gebouw hersteld en uitgebreid. Toen heeft het kasteel de vorm gekregen, die in grote lijnen behouden is tot het fatale bombardement in februari 1945.
De ruïne is nu de woonomgeving van vele vleermuizen en is vanwege instortinggevaar niet van dichtbij te bezoeken. Slechts sporadisch zijn onder begeleiding van een gids de kelders te bezoeken waar de vleermuizen zich ophouden. Vlakbij de kasteelruïne stroomt de Eckeltse beek door een gevarieerd dal op weg naar de Maas.
Maasduinen
Voor een prachtige wandeling loop je het dorp uit en passeer je de informatieruimte van Staatsbosbeheer aan het begin van een fraai bos- en heidegebied, Maasduinen. Pal tussen de Duitse grens en de Maas. De kans is groot dat je op een doordeweekse morgen geen wandelaar zult tegen komen in dit prachtige en stille natuurgebied. Tijdens de wandeling kun je een klim maken van 32 meter hoog door de Hopberg te beklimmen. Na de afdaling kom je bij een kleine, midden in het bos verscholen, bidkapel. Deze ’ Poaterskapel’ is nog een overblijfsel van vroeger en hoorde ooit bij Huize Bleijenbeek.
Wil je nog verder wandelen ga dan richting Nieuw-Bergen. Langs de heidegebieden Het Quin en De Duvelskuul kom je langs de rand van de Eckeltse Bergen, alwaar een grote schaapskudde. Loop langs het Eendenmeer richting Nieuw-Bergen over fraaie, verharde wandelpaden die ook geschikt zijn voor rolstoelers. Uiteindelijk kom je terecht in Nieuw-Bergen en ben je weer terug in de bewoonde wereld. Even bekroop je onderweg het gevoel dat je echt alleen op de wereld was.
Met dank aan afferden-limburg