Redactie Gevangenismuseum | Hollands Siberië: zo werd Veenhuizen in vroegere tijden ook wel genoemd.
Elke zondagmiddag rijdt de Boevenbus van het Gevangenismuseum rond door Veenhuizen.
Tijdens de rondrit van ca. 50 minuten vertelt een gids over de bijzondere geschiedenis van het dorp.
Hollands Siberië: zo werd Veenhuizen in vroegere tijden ook wel genoemd.
In 1823 werden de eerste gebouwen van het dorp door de Maatschappij van Weldadigheid uit de grond gestampt, midden in een uitgestrekt, verlaten veengebied in Noord-Drenthe. De Maatschappij bouwde in totaal drie gestichten voor arme gezinnen, wezen en landlopers. In Veenhuizen probeerden die, al dan niet vrijwillig, een nieuw bestaan als boer op te bouwen.
In 1859 nam de rijksoverheid de gestichten over. Wezen en vondelingen maakten plaats voor mensen die veroordeeld waren tot een gevangenisstraf. De gevangenen leefden zij aan zij met de ’verpleegden’: landlopers en bedelaars. Het onderscheid was te zien aan de kleding. Uiteindelijk maakten alle gestichten plaats voor gevangenissen. Om de strafinrichtingen heen werd een heel dorp gebouwd voor het gevangenispersoneel. De ambtelijke hiërarchie werd weerspiegeld in de grandeur van de woningen. Op de gevels van de meeste huizen prijkten en prijken nog steeds stichtelijke spreuken.
Sinds 1970 leven er in Veenhuizen geen ’verpleegden’ meer. Het dorp telt echter nog steeds drie strafinrichtingen, waarin in totaal ruim 1.000 gedetineerden vastzitten. Veenhuizen is pas sinds 1981 vrij toegankelijk. Daarvoor mochten –naast de gevangenen- alleen het gevangenispersoneel en hun gezin het dorp in. Wie met pensioen ging of een baan buiten Veenhuizen vond, moest verhuizen.
Het Veenhuizen van vandaag is onderdeel van gemeente Noordenveld.
Er staan meer dan 100 rijksmonumenten, waaronder de elektriciteits-centrale, het oude hospitaal en natuurlijk het Tweede Gesticht: het enige gesticht dat de tand des tijds heeft doorstaan en waarin het Gevangenismuseum nu is gevestigd.
De Boevenbus
De Boevenbus rijdt het hele jaar elke zondag van 12:00 t/m 16:00 uur.
Tijdens schoolvakanties rijdt de bus dagelijks van 12:00 t/m 16:00 uur. De bus vertrekt elk half uur voor de ingang van het museum. Kaartverkoop aan de bus, kinderen mogen mee vanaf vier jaar.
Meer info: www.gevangenismuseum.nl