Een excursie met 16 Nederlanders
Dit is mijn verslag van een excursie met 16 Nederlanders in Roemenië.
Via een stichting uit Nederland kreeg ik een e-mail met de vraag of ik voor hen, de stichting “…” een beetje van Maramures kon laten zien. Ze zouden met 16 personen komen, 2 Ford Tranzit (8+1) gehuurd. Daar ze met 16 zijn, zou ik om beurt in de ene, dan in de andere auto plaats nemen om mijn verhaal te doen. De vraag was om 3 overnachtingen in hetzelfde hotel te doen. Dit had ik willen veranderen, maar de verantwoordelijken vonden het toch beter dat het zo zou zijn. Dus werd er afgesproken in motel “Lostrita” in Baia Mare. Ik had een goede reisroute doorgegeven, ook mijn GSM nummer, zodat er altijd contact kon genomen worden indien de ontmoeting zou mislopen.
’s Morgens om 6 uur vertrek ik vanuit Borsa met de autobus naar Baia Mare, waar ik 5 uur later opgewacht wordt door een vriend die me de laatste 15 km met zijn auto naar het zeer verzorgde, nieuwe motel brengt. Het is wachten tot 18 uur tot de gasten aankomen. Enkelen onder hen zijn blij dat het eindelijk voorbij is, de tocht over de slechte wegen. Voor mij een eerste indruk, de “leidster” kennen, de vrouw van een bestuurslid van de stichting, de man die met mij contact genomen had via internet. De kamers worden toegewezen en er wordt afgesproken van een half uur later in het restaurant samen te komen om te dineren. Ik vraag aan de diensters om een grote tafel te maken voor 17 personen, deze kan ook dienen voor het ontbijt morgen. Het restaurant wordt druk bezocht, ook door de plaatselijke bevolking, want het is er goed en lekker eten: forel uit de eigen kwekerij, vers “geplukt” uit de vijver. Zoals een goede reisleider het betaamd, heb ik de menukaart vertaald en geef elk paar een exemplaar voor het hele verblijf.
De bestelling wordt me verteld en ik geef het door aan de diensters. Voor mezelf is het moeilijk om te eten: de éne na de andere vraagt iets over wat er hen de volgende dagen te wachten staat, wie ik ben, hoe ik ertoe gekomen ben om naar Roemenië te verhuizen, … Ook na het eten is het vragenuur bij een glas bier, een wijntje, … Zo verneem ik ook over hun stichting, welke wegen ze genomen hebben om tot bij mij te komen. Daarom begrijp ik nu dat er sommigen blij waren uit de auto te kunnen daarstraks: binnenwegen, zandwegen, een pond genomen waar enkelen schrik op hadden, … De eersten gaan naar bed rond 11 uur en er wordt afgesproken van om 8 uur te komen ontbijten. Ik lig rond 1 uur in mijn bed, blijven praten met enkelen waaronder de “penningmeester”, de leidster hierboven genoemd.
En we gaan op pad
Terug aan onze tafel, een ontbijt uitkiezen en bestellen. Ik had afgesproken dat we rond 9 uur zouden vertrekken op excursie … Om 9.30 u waren we van tafel … enkelen nog naar toilet, … Dus een uur vertraging op het programma, … en dat zou de eerste keer niet zijn!!!
We vertrekken om de stad Baia Mare te zien, de loodfabriek passeren we, de 50 meter hoge uitlaattoren van het koperfabriek zien we in de verte staan, … Hier worden de ertsen verwerkt die uit de mijnen gehaald worden in de buurt: Baia Sprie, Cavnic en ook Borsa. Baia Mare was de grootst vervuilende stad toen de mijnen nog volop werkten. Sinds enkele jaren zijn deze (bijna) gesloten, want het kost de staat meer de ertsen boven te halen en te verwerken dan het staal in te voeren. We dalen af in een ondergrondse Orthodoxe kathedraal, bezoeken later een oude houten kerk uit 1700 waar nog dagelijks een mis opgedragen wordt, … Het is middag: tijd voor de lunch … We stoppen in een “pensiunea”, eveneens “bar” (pension-café). Ik ga vragen of ze een groep van 17 personen kunnen eten geven en krijg als antwoord dat er goulashsoep met brood of varkenskotelet met frieten kan opgediend worden. De groep is tevreden, dus wij binnen. We bestellen een drankje (limonade, bier, koffie, …) en òf soep òf vlees, niet teveel eten, want vanavond hebben we weer de mogelijkheid in ons goed visrestaurant.
De patroon komt te weten dat het een groep toeristen, Nederlanders is en schenkt ons “van het huis” een tuica of een “afinata” (bosbessensap met alcohol gemengd, een lekkere likeur). Het valt in de smaak en enkele vrouwen kopen een liter afinata. Eéntje onder hen lust het zo graag, krijgt nog een tweede en een derde glas en … is niet meer te stoppen met grappen maken en lachen!!! Wij verder, want … weer al een uur achter op het programma. Maar … het is verlof en we maken plezier, dat is toch waar we voor gekomen zijn! Eén van de bestuursleden wijst me er op dat we best niet te laat aankomen in het motel, want “ze willen op tijd in bed en niet dadelijk na het eten”. Dus … geen rit tot Sapanta, want het rijden alleen al duurt meer dan een uur. Plots zie ik bij een huis een typische Maramures’ gewoonte en we stoppen, allen uitstappen en we gaan de voortuin binnen bij de inwoner. De eigenaar komt buiten en ik vertel hem wie we zijn en waarom ik hen in zijn voortuin genomen heb. De man knikt bevestigend en gaat terug binnen. Ik leg de gewoonte uit en wil vertrekken, maar de man roept me terug. Hij heeft een fles tuica en 3 glaasjes vast: “Acasa noastra inca nu e gata, numai 3 pahare am aici” (ons huis is nog niet klaar en ik heb maar 3 glaasjes hier) verontschuldigt hij zich en begint borrels in te schenken. “Mijn” mensen kijken verontwaardigd naar me en ik leg hen uit dat ze geen schrik moeten hebben van verkouden, ziek te worden als ze na elkaar uit de glaasjes drinken, want tuica is minstens 52° sterk, dus microben overleven niet. Ondertussen komt de vrouw ook thuis van het hooi “omkeren” om te drogen en zij komt buiten met “gogosi” (oliebollen). “DAT IS ROEMENIE” zeg ik tot mijn toeristen en verder … naar ons motel, eten, praten, plezier maken, … en ontbijt bestellen zodat het om 8 uur op tafel staat, zodat we weer geen uur verliezen met wachten.
Dag 2 begint wel op tijd, dezelfde weg tot de hoofdbaan, 15 km lang. Nu geeft de leidster me gelijk dat ze toch beter een ander hotel hadden genomen, zodat we niet weer 50 km in totaal moeten doen die we gisteren hebben gedaan. In de bergen zijn niet zoveel wegen als op het platteland, … beter gezegd in het Westen, want ook in andere delen van Roemenië zijn er niet zoveel wegen als in België, Nederland, … en het land is heel groot. Ik had ze verwittigd op voorhand, maar …
Onderweg nog bij enkele bezienswaardigheden gestopt en op naar onze lunch want het is al 1.30 u en we hebben nog meer dan een uur te rijden voor we aan het restaurant zijn dat ik voorzien had. Ik zie een uithangbord “Pensiunea” en vraag van te stoppen, loop binnen en vraag aan de “mollige dame” of zij een typisch Roemeens gerecht “mamaliga cu brinza” kan maken voor 17 personen. Dat kan zeker, er is een prieeltje in de tuin en we kunnen daar plaats nemen. Dus … naar de tuin en we passeren de stal waar de eigenaar een paard aan het beslaan is. Iemand hoor ik zeggen dat zijn vader ook hoefslager was, maar verder wordt er geen aandacht aan geschonken. We zitten aan tafel, er komt … tuica, cola, water, koffie wie wil, … We kijken elkaar aan … ja mensen, inschenken en drinken, selfservice … 10 Minuten later komt de schotel op tafel, proeven, eten, … enkelen hebben liever brood, ja … dat kan, een ogenblik …
Ondertussen worden muziekboxen buiten gedragen, de zoon en dochter zijn traditioneel gekleed en beginnen folklore te dansen, vragen de dames … en enkele heren mee ten dans. …… ??? “Wat gebeurt hier allemaal” zie ik aan de gezichten … “Maramures, vriendelijkheid, gastvrijheid, … geniet ervan” zijn mijn woorden. Enkele mannen gaan naar de hoefslager kijken en wiens vader dat ook deed, neemt de hamer en laat zien dat hij het ook kent.
Eens terug uit de stal horen we een zeis bekloppen. “Dat kan ik ook, heb het zo dikwijls gedaan” hoor ik zeggen en … wij naar de jonge kerel die aan het maaien was. De man neemt de hamer en toont het aan de Roemeen dat zoiets in Nederland ook gebeurt(de). U kan het raden … in plaats van binnen het uur daar te vertrekken, zijn we er 2 ½ uur. Dus mensen … verder!!! Eerst de rekening vereffenen: 17 x € 3,00 = € 51,00. Dat is niet mogelijk!!! Hier maken we zeker 60,00 van. “Waarom moet dat? Daarstraks heb je ook al geld gegeven in die kerk! Denk eraan dat het ook ons geld is” hoor ik zeggen. “Dan zijn er tòch nog Hollanders” is mijn gedachte, als Vlaming, denkende aan de Hollander-, Belgenmoppen.
De mensen hebben zoveel gedaan, die kerk wordt onderhouden om toeristen te laten “genieten”, waarom mag er dan niet iets voor gegeven worden? Onze penningmeester geeft een hap en een snauw terug en geeft de € 60,00 aan de gastvrouw met een “la revedere” (tot weerziens) als afscheid. Weer kan ik niet alles laten zien wat ik voorzien had. Ppppppppffffffffff …… schande!!! Maar niet geklaagd, de mensen zijn schijnbaar tevreden, dus … zwijgen en verder “werken”. Ja werken nu, want de mensen willen “ansichtkaarten” kopen, sigaretten om mee te nemen, want die zijn verschrikkelijk “goedkoop”. Dus met een deel van de vrouwen op zoek naar postkaarten, dan het postkantoor voor postzegels. Daar aangekomen, nog een mooi voorbeeld dat je als toerist best niet mist: ……… wachten!!!! Dus wachten achter een persoon die een “probleem” opgelost wil hebben, wat er voor ons eigenlijk geen is, maar jah, van niets maken ze ook iets (zucht) … Eindelijk onze beurt en we willen 12 postzegels … “pentru timbre trebuie ghiseu 5” (voor postzegels moet je aan loket 5 zijn), …… ????? Hier bij jou staat dat je postzegels kan kopen en niet bij 5!!! Dat is veranderd, nu is het 5. En het deurtje dicht!!!!
DAT IS OOK ROEMENIE, is mijn verklaring aan de dames. Dus als vierde terug aanschuiven. En wel degelijk, we kunnen er kopen, alleen … duurder dan ze eigenlijk zijn, want er is geen “klein” wisselgeld, dus òf je koopt er meer òf je laat het wisselgeld waar het is, bij de loketbediende (zakgeld, hahahahah). Nu nog sigaretten kopen … How … het is al 5 uur en we moeten nog 2 uren rijden!!! Sorry, niet mijn schuld hé jongens, ……… Dus snel in een winkeltje 3 sloffen gekocht, van 3 verschillende merken omdat ze er niet zoveel hadden van hetzelfde merk. En naar het hotel (weer over dezelfde weg)… eten, … plezier maken, … nakaarten, … lachen, … ontbijt bestellen want de “leidster” wil om 9 uur terug vertrekken naar de gemeente die ze steunen. Ze worden er op het gemeentehuis verwacht …
De volgende morgen, van hetzelfde laken een broek: het ontbijt is tijdig beëindigd, maar … het inpakken neemt weer meer tijd in. Ik zal in Baia Mare afgezet worden, ook op hun weg, vanwaar ik om 14 u de bus terug naar huis heb. “Maar Kris, we gaan eerst nog iets drinken en dan kan je vertrekken”. Oké, dus snel een rustig terrasje gezocht en drinken besteld. De rekening is betaald van de drank en iedereen komt nog een hand geven. Van de eerste man schrik ik: een briefje van € 10,00 opgeplooid wordt in mijn hand gedrukt, de hand van zijn vrouw volgt … De tweede vrouw geeft een hand en … 10,00 lei opgeplooid blijft in mijn hand achter, … De derde familie volgt, de vierde, … Ik wordt het ervaren als een gewoonte dat ik snel iets moet wegsteken. Maar … niet vergeten, er bestaan nog … Hollanders!!!! Ach ja, … vergeven en vergeten!!!!! Er zijn ook nog Schotten op de wereld en die zijn nog erger naar het schijnt. Van de 10 families die er waren (enkelen single) hebben er 7 een fooi gegeven. Wat valt hier dan uit af te leiden???? Simpel: tevreden mensen die een ervaring rijker zijn en genoten hebben van het samenzijn met mij(n firma).
Speciaal heb ik hier niet alle bezienswaardigheden vermeld die we toen bezochten, omdat ik graag wil dat U als lezer ook die ervaring wil meemaken. Enkelen onder U hebben het al ervaren, daar ben ik zeker van, want het zijn ondertussen mijn, onze vrienden geworden!!!
Neem de tijd en … 10 dagen, 2 weken met ons het Noorden van Roemenië (ver)kennen, de gewoonten, het cultuurverschil, de godsdienst, de geschiedenis, … Het loont de moeite!!!
Kris Verellen Meer info: Klik Hier